Foto’s, herinneringen, verhalen

Samen met mijn zoontje ben ik op bezoek bij zijn omi, mijn oma. Kuierend en rommelend door haar appartement ben ik op zoek naar wat speelgoed voor mijn zoontje wat mijn oma in een achterkamer bewaart. Ze is nog maar net verhuisd en een aantal dozen staan nog onuitgepakt. In één van die dozen vind ik een hele reeks aan fotoalbums. Van mijn opa en oma weet ik dat zij veel foto’s met uitgebreide fotoalbums hebben gemaakt van bijna iedere fase van hun leven. Ik had deze nog nooit samen met hen bekeken. De foto’s gaan tot een eeuw terug en zijn bijzonder genoeg voor die tijd ook niet enkel in de vorm van een staatieportret.

In de weken die volgen zoek ik mijn oma extra op en vertelt ze bij de albums haar verhalen. Mooie, rijke en ontroerende met humor gevulde verhalen. Uiteraard soms ook confrontatie met verhalen van verdriet, soms pijn en onvervulde verlangens. Er komen herinneringen los waarin als je goed luistert, puzzelstukjes bij zowel mijn oma als ikzelf op zijn plek vallen. In wie zij was en hoe ik haar nu meemaak, ook door wat zij samen met haar geliefden heeft meegemaakt. Er zijn dingen waarin ik mijzelf of andere familieleden herken.

Aan de andere kant van de familie bestaan er ook veel albums waarin zowel dagelijkse als speciale gelegenheden zijn vastgelegd. Door de foto’s en verhalen is ook de oma die ik nooit gekend heb tot leven gekomen voor mij.

Verbinding binnen en tussen generaties

Uiteraard laten mijn opa’s en oma’s hun albums na aan hun kinderen en kleinkinderen. Een half jaar na het overlijden van mijn oma van 92 jaar zit ik met mijn oom en tante aan de eettafel. Vijf fotoalbums liggen open op tafel die ook gedeelten van hún leven weerspiegelen. Ze vertellen verhalen die ik nog nooit gehoord had, die mij verwonderen en ontroeren. Verschillende perspectieven, weer heel anders dan die van mijn oma en ouders. Het is gezellig en ik geniet van dit extra stukje verbinding wat het ons brengt.

Fotoalbums en verhalen verbinden familieleden die op de foto staan, maar dus ook mijzelf met mijn familie, generaties terug. Keer op keer is dit wat er gebeurt op het moment dat fotoalbums tevoorschijn worden getoverd. Niet aan de hand geposeerde foto’s, wel bij de dagelijkse momenten uit het leven.

Niet vanzelfsprekend

Ook weet ik dat het hebben van fotoalbums van bijvoorbeeld een eeuw terug niet vanzelfsprekend is om diverse redenen. Financiële, praktische (on)mogelijkheden of zijn foto’s vergaan in bijvoorbeeld de oorlogen of (natuur)rampen.
Tegenwoordig is er juist misschien weer een overschot aan foto’s die digitaal zijn opgeslagen waarbij je door de bomen het bos niet meer ziet. Albums samenstellen blijft dan uit.